У.Хүрэлсүх, Х.Баттулга хоёрын зам салахын цагт

/Ашиг сонирхол салав/

Ерөөс улстөрчдийг ашиг сонирхлоос өөр холбох зүйл огт байдаггүй гэдгийг нотлох жишээ баримтуудыг асар богино хугацаанд нүдээр үзэж, чихээр сонсох боломжтойгоороо Монгол Улс гайхамшгийн орон. Томоохон улстөрчдийн нэг зам дээр гарах, салах учралууд яг одоо ид явагдаж байна. У.Хүрэлсүх, Х.Баттулга нарын зам энэ хүрээд салж байхад, цаана нь тэднийг өөр өөрийн завин дээр урин дуудагсад, ашиг сонирхлоо нэгтгээд цааш хөдлөхөөр хүлээгсэд байж л байгаа. Иймэрхүү нэгдэл, урвалт, салалт эхнийх ч биш, эцсийнх ч биш байдгаараа улс төр адгийн зүйл. Гэхдээ улс төрөөс өөр арга замаар улс орныг удирдах нийгмийн зохион байгуулал үгүй билээ.

Одоогоос ердөө дөрөвхөн сарын өмнө МАНАН-г түлхэн унагааж, нам дамжин хэрсэн авлига, бизнесийн бүлэглэлийг тас цавчиж хаях уриа лоозонг У.Хүрэлсүх, Х.Баттулга нар алсын хараагаа ойртуулан, үзэл санааны нэгдмэл байдлыг бий болгов уу гэж гоё харах өнцөг нийгэмд бий болоод байсан билээ. Гэвч тэдний зам энэ хүрээд салж байна. Нөхөн сонгуулийн ганц тойрог дээр Цэцэд тултал заамдалцаж байгаа хүмүүсийн урд үүнээс ч том хайна бий. Тэгэхээр УИХ-ын 2020 оны сонгууль хүртэлх улс төрд өнөөдөр ойлгогдож байгаа эмх замбараагүй явдлуудаас илүү хаос нүүрлэх нь илэрхий болж байна. 

“МАНАН бүлэглэлийн толгойлогч” хэмээн нийгмээр үзэн ядуулж, шаарлуулж байж Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх М.Энхболдоос МАН-ын даргын суудлыг нь авч, өөрийн найз Г.Занданшатартаа УИХ-ын даргын албан тушаалыг салган өгснөөр улс төрийн тэмцэл дууссан. Харин Ерөнхийлөгч Х.Баттулга хууль сахиулах байгууллагууд, нэн ялангуяа шүүх засаглалд хэмжээгүй эрх мэдэлтэй Монголын анхны Төрийн тэргүүнээр хууль өөрчлөн өргөмжлөгдөв. Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх, Ерөнхийлөгч Х.Баттулга нар “Эрдэнэт үйлдвэр”-ийн 49 хувийн хэрэг явдалд ч нэгдмэл байр суурьтай явж ирсэн билээ. Харин одоогоос эхлэн эл хоёр эрхмийн зам салах улс төрийн нөхцөл байдал бий болжээ. У.Хүрэлсүх намын эрх мэдлээ бүрэн шилжүүлж авсан, “Эрдэнэт үйлдвэр”-ийг төрд авсан. Ийнхүү МАНАН дэглэмийг унагасан жанжин, хувийн банкны эрх ашгийг ард түмэндээ буцаан авчирсан баатар зэрэг сайн нэр олж амжлаа. 

Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүхийн хувьд Ерөнхийлөгч Х.Баттулгаас хавьгүй унацтайгаар түүнтэй хоршсон замаас салж байна. Одоо түүний хувьд намаа нэгэн цул атгаж сонгуульд орохын тулд М.Энхболдын гомдлыг тэвчээртэй сонсож, нам нэгт нөхрийн хувьд гэмээ цайруулах цаг иржээ. Тэд өнгөрсөн амралтын өдөр алсхан уулын аманд ёс ёмбогор уулзаж, улс төрийн нөхцөл байдлын талаар ярилцаад, МАН эв нэгдлийг хичээж, УИХ-ын 2020 оны сонгуулийн өмнө амлалтаа хэрэгжүүлэх нь зүйтэй хэмээн санал нэгдсэн гэнэ. У.Хүрэлсүхэд М.Энхболдоос илүү үнэнч дайсан гэж одоо байхгүй. Яагаад гэвэл тэдний өмнө 2020 он яг адилхан ирнэ. Саналын хуудас дахь МАН сонгогчийн нүдээр зөвхөн У.Хүрэлсүх биш, бас М.Энхболд ч мөн юм. Тиймээс тэд эв нэгдэлтэйгээр сонгууль үзэх кампаниа одооноос эхлэхгүй бол МАН гэж шуудайд хийсэн үхрийн эвэр шиг зүйлд итгэхэд бэрх байна.

Ерөнхийлөгч Х.Баттулга Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүхийг халаасан дахь цагаан алчуураараа даллан зүгээр л үдэх гэж үү. “Женко”-гийн хүч одоо У.Хүрэлсүхэд гэхээсээ төрөлх АН-д илүү хэрэгтэй болсон цаг хугацаа. Тэд хамтдаа Ерөнхийлөгчийн 2021 оны сонгуулийг угтах учраас Х.Баттулга ч бас УИХ-ын сонгуулийн өмнөх ганц жил намаа тойглох гэх нь гарцаагүй. Ерөнхийлөгч Төрийн тэргүүний хувиар УИХ-ыг тарахыг хоёронтаа шаардахдаа Ж.Эрдэнэбатын Засгийн газар асар их үнийн дүнтэй концессын гэрээнүүдийг Засгийн газрын гишүүд өөрсдийн хамаарал бүхий компаниудтай байгуулсан, УИХ-ын 49 гишүүн ЖДҮС-гаас жилийн 3 хувийн хүүтэй зээлийг нэн хөнгөлөлттэй нөхцлөөр өөрсөддөө олгуулсан, төрийн эрх мэдлийг хууль бусаар авахыг завдсан “60 тэрбумын” гэгдсэн гэмт үйлдэлд МАН-ын дарга асан, УИХ-ын дарга байсан хүн нэр холбогдон, уг асуудалд хутгалдсан, УИХ-ын гишүүд хуулийг өөрсдийн эрх ашигт нийцүүлэн өөрчлөх замаар гэмт этгээдүүдийг “хөөн хэлэлцэх хугацаа дууссан гэх шалтгаануудыг онцолсон. Эдгээр гэм буруугаас У.Хүрэлсүх, М.Энхболд хоёр өөр өөрийн хувийг хувааж аваад МАН-аа цэвэрхэн үлдээж чадахгүй. 

Төрийн ордонд зуурдаар таалал төгссөн Г.Батхүү агсаны амь насыг санаатайгаар бүрэлгэсэн байж болзошгүй гэх улс төрийн байр суурийг АН албан ёсоор илэрхийлсэн бөгөөд үүнээс хэд хоногийн өмнө Ерөнхийлөгч Х.Баттулга энэ тухай мөн УИХ-д мэдэгдсэн. Энэ мэтчилэн АН УИХ-ын сонгуулийн өмнөх кампаниа У.Хүрэлсүхээс дөнгөж салаад буй “Женко”-гоо тойрч эвлэлдсэн, түүнээс гарах санааг тойглож шуугилдсан байдлаар үргэлжлүүлэх янз ургаж байна.  

Ердөө дөрвөн сарын өмнө Сүхбаатарын талбайд иргэд хэдэн арван мянгаараа цугласныг ард түмний уур хилэн гэж улстөрчид төсөөлөхгүй байгаа нь харамсалтай. Тэд ердөө л тархи угаалтын ажлын үр дүнд хөөстэй толгойтой хэдэн тэнэг жагсаал дүүргээд харьсан гэж дүгнэсэн хэрэг. МАН, АН хэдий хоёр талдаа гарч, сонгуульд хүчээ үзлээ гэхэд худлаа шударга хүмүүсийн шударга ёс ярьж өрсөлдөх шударга бус сонгуульд санал өгөхөөс татгалзах сонгогчид өнгөрсөн өвөл Сүхийн талбайг дүүргэснээс ч хэд дахин олон болохыг улстөрчид төсөөлөхгүй байна.